ABD`de bankalar zararlarını telafi etmek için akıl almaz bir yönteme başvuracak.
ABD Wall Street`de bulunan bankalar kendilerine yeni bir kazanç kapısı daha buldu. ABD`de emlak sektöründeki çöküş sonrasında büyük sorunlar yaşayan bankalar yeni dönemde daha fazla para kazanabilmek için akıllara durgunluk veren bir plan üzerinde çalışıyor. ABD`nin önde gelen gazetelerinden New York Times`ın haberine göre, bankalar yaşlı ve hasta insanların hayat sigortalarını ucuza alarak, mortgage piyasasında yaşadıkları sorunları telafi etmeye çalışıyor.

Plana göre bankalar, paraya ihtiyaç duyan hasta ve yaşlı insanların hayat sigortalarını değerinin çok altında satın alacaklar. Örneğin 1 milyon dolarlık hayat sigortaları, 400 bin dolar karşılığında bankalar tarafından satın alınacak. Dolayısıyla, bankalar paraya ihtiyaç duyan insanlara 400 bin dolar verecek fakat karşılığında 1 milyon dolarlık hayat sigortasının sahibi olacak. Ardından da satın aldıkları hayat sigortası poliçelerinin primini ödemeye devam edecek. Üzerinde çalışılan sistemin daha sonraki aşamada işleyişi ise şöyle olacak:

Sistem nasıl çalışacak?

`Banka ve finansal kuruluşlar tarafından satın alınan hayat sigortaları, bir havuzda toplanıp Wall Street jargonuna göre menkul kıymetleştirilecek ve tahvile dönüştürülecek. Bu tahviller, paketlenip yatırımcılara tekrar satılacak. Dolayısı ile bu tahviller büyük bir emeklilik fonu muamelesi görecek. Tahvil ihraçcısı bankalar ve finans kuruluşları hayat sigortası poliçelerinin ilk sahipleri öldüğünde poliçelerdeki miktar kadar parayı alacaklar. Hayat sigortası sahibi ne kadar erken ölürse hem ihraçcı kuruluşun, hem de bu tahvillerden satın alanların kârı o denli yüksek olacak.

Çünkü ihraçcı kuruluş erken parayı alması durumunda bu fonu daha uzun süre değerlendirip tahvillerin bağlı olduğu havuzu daha da büyütebilecek. Bu durum tahvillerin değerini artıracak. Eğer sigorta sahibi uzun yaşarsa o zaman yatırımcının daha az kazanma hatta kimi kez de bir miktar zarar etme ihtimali gündeme gelecek. Burada zarara uğrayacak ise hayat sigortası sahiplerinin mirasçıları olacak.`

Devasa boyutta piyasa

ABD`de sigorta piyasasının devasa boyutta olduğu ve ülkede 26 trilyon dolar değerinde hayat sigortası poliçesinin bulunduğu belirtiliyor. Oluşturulmaya çalışılan piyasanın değerinin ise 500 milyar dolara ulaşabileceği hesaplanıyor. Sigorta poliçesi sahiplerinin hepsinin poliçelerini satmayacağı, zaten yatırımcıların da sağlıklı insanların poliçeleriyle ilgilenmedikleri ifade ediliyor. Nedeni ise yatırımcıların sağlıklı insanların sigorta poliçeleri alması halinde uzun zaman prim ödeme riski altında bulunduğu söyleniyor. Çünkü böyle bir durumda yatırımcılar daha az kâr elde etme riski altında bulunuyor.

Reyting kuruluşu DBRS`nin kıdemli başkan yardımcısı Kathleen Tillwitz, kendilerine finansal kuruluşlardan hayat sigortasının menkul kıymetleştirilmesine yönelik dokuz ayrı öneri geldiğini belirtti. Piyasada taleplerin sürü halinde geleceği konuşuluyor.

Krizi bankacılar tetiklemişti

Bilindiği gibi, global ekonomik krizin çıkışında Wall Street`de çalışan ve matematiği iyi bilen bankacılar tarafından dizayn edilen mortgage bağlantılı menkul kıymetleştirilmiş ürünler (finansal enstrümanlar) ciddi anlamda etkili olmuştu. Emlak fiyatlarına paralel olarak hareket eden finansal enstrümanlar, işler iyi giderken büyük kazanç getirdi.

Fakat ABD`de emlak fiyatlarının 2006`da gerilemeye başlamasından sonra bu varlıkların değeri sert şekilde geriledi. Bankaların bünyesinde bulunan bu varlıkların değerindeki hızlı küçülme finasal kuruluşların sermayelerinin erimesine ve paralel olarak da krize neden oldu. O dönemden sonra, Washington yönetimi finansal düzenlemeleri artırmasına karşın, bankacılar yeni finansal ürünlerin dizayn edilmesine yönelik çaba göstermeye devam ediyor.

Eski alışkanlıklara dönüş

New York Times haberinde, Wall Street`in krizden çıkış emarelerinin göründüğü bir dönemde finansal enstrüman oluşturarak kâr elde etme gibi eski alışkanlıklara çabuk döndüğü belirtiliyor. Gazete, Wall Street için iyi olanın, sigorta sektörü için kötü olabileceği uyarısında bulunuyor. Üzerinde çalışan planının bazı riskler içerdiği de belirtiliyor. Sigorta sektöründe çalışan Steven Weisbart konuyla ilgili olarak, ”Bu bir yatırım değil kumar” diye konuştu.

30 milyar dolarlık menkul kıymetleştirme

New York Times haberinde ayrıca, bankaların para kaybetmelerine sebep olan bazı menkul kıymetleştirilmiş varlıkları yüksek reyting değerinden tekrar paketledikleri belirtiliyor. Morgan Stanley, bu yıl içinde mortgage sektörüne bağlı en az 30 milyar dolar değerinde tekrar menkul kıymetleştirme işleminin gerçekleştirildiğini belirtti. Ekonomistler genel anlamda bakıldığında ise finasal yenilikleri doğru bulurken, kredi talebinde bulunan yatımcılara olanak sağladığı ifade ediliyor.

Radikal